Additional notes/ekstra dane
"Historia Poniatowej
Dokładne ustalenie daty założenia wsi Poniatowa jest trudne, wiadomo jednak, że istniała już przed 1382 r. Dowodem tego jest dokument wystawiony 2 września tego roku przez Starostę Lubelskiego. Dokument ten nie dotyczy wprawdzie Poniatowej, ale podpisał go, w charakterze świadka, dziedzic, właściciel części wsi Poniatowa - niejaki Gotard. O okresie założenia Poniatowej można wnioskować również na podstawie dat powstania okolicznych wsi, np. wieś Łubki założono w 1348 r.
[…] Lubelszczyzna obejmowała wówczas tereny przygraniczne, nękane przez najazdy, z tego też powodu osadnictwo było tu słabiej rozwinięte niż w innych regionach kraju. Od 1340 r. zaczęto przesiedlać na Lubelszczyznę rycerstwo, przede wszystkim z Małopolski, ówczesnego województwa krakowskiego i sandomierskiego. Szlachcie nadawano ziemię na własność, w zamian była zobowiązana do stawiania się na każde wezwanie zbrojne króla. W ten sposób, pod koniec XV w., na terenie Lubelszczyzny założono 178 wsi. Poniatowa powstała w wyniku takiej właśnie polityki.
Źródła historyczne podają, że była to wieś drobnoszlachecka, należąca do kilku rodzin niezamożnej szlachty zagrodowej. Większość majątków zajmowała powierzchnię ok. jednego łana (tj. ok. 20 ha). W wyniku podziałów rodzinnych następowało dalsze rozdrobnienie. Na przełomie XV/XVI w. majątek szlachecki zajmował średnio powierzchnię ćwierć do połowy łana.
Poniatową zamieszkiwała szlachta bezkmieca - nie mająca ludności poddanej. Od połowy XV wieku, drogą kupna, zastawu, dzierżawy czy też przejęcia za długi, majątki były przejmowane przez zamożniejszą szlachtę z innych rejonów.
Do początku XVI w. wieś Poniatowa, będąca strefą obronną Kazimierza Dolnego, podlegała Sądowi Kasztelańskiemu w Wąwolnicy. Wynikał z tego obowiązek pospolitego ruszenia, przewożenia listów, pilnowania majątków i lasów królewskich. Dodatkowe obowiązki postrzegano jako hańbiące. Oznaczało to gorszy status społeczny szlachty, która również nie miała wszystkich praw przysługujących szlachcie podlegającej Sądowi Ziemskiemu w Lublinie.
W roku 1446 trzech dziedziców z Poniatowej, na podstawie dokumentów wystawionych przez Kasztelana Lubelskiego - Jana Szczekockiego, zostało zwolnionych z zależności od Sądu Kasztelańskiego i nabyło pełne prawa szlacheckie. Byli to: Marcin, Mikołaj oraz Paweł, wywodzący się najprawdopodobniej z rodziny Poniatowskich. W 1461 r. z zależności sądu wąwolnickiego zwolniono także Katarzynę, córkę Szymka - rycerza z Poniatowej oraz żonę rycerza Marcina Ciołka Maciejowskiego.
Służba wojskowa była dla ówczesnej szlachty obowiązkiem, ale równocześnie zaszczytem - źródłem sławy, awansu społecznego i korzyści majątkowych. W roku 1410 pod Grunwaldem, walczył niejaki Łukasz z Poniatowej herbu Turzyna. W materiałach historycznych można też odnaleźć zapiski dotyczące członka rodziny Wronowskich, który był oficerem Jana III Sobieskiego i brał udział w wyprawie na Wiedeń.
W 1477 r. Kazimierz Jagiellończyk pozwał trzech rycerzy z Poniatowej: Piotra, Andrzeja i Wojciecha, przed Sąd Królewski za odmowę uczestnictwa w wyprawie królewskiej (prawdopodobnie na Śląsk).
Szlachta zaściankowa podejmowała próby podniesienia swego statusu społecznego poprzez edukację. W księgach immatrykulacyjnych Akademii Krakowskiej z XV wieku figuruje trzech szlachciców z Poniatowej.
Od pierwszej połowy XV wieku w Poniatowej mieszkało kilka gałęzi rodziny Poniatowskich, różniących się między sobą przydomkami: Tłuk, Jarasz oraz Ciołek. Z tej ostatniej wywodzi się król Polski - Stanisław August Poniatowski.
Najprawdopodobniej rodzina Poniatowskich o przydomku Ciołek miała majątek ziemski we wsi Szczuczki. W roku 1454 niejaki Mikołaj Ciołek wydzierżawił łan ziemi na terenie wsi Poniatowa. Na początku XVII w. część rodziny Poniatowskich sprzedała swoje majątki i przeniosła się do województwa krakowskiego - właśnie z tej linii wywodził się Stanisław August Poniatowski, późniejszy król Polski.
W okresie od XV do XVII wieku z wsią Poniatowa są związane rodziny Wronowskich i Czelustków. Pojawiają się też inne pojedyncze imiona, nazwiska i przydomki np.: Jaśko Rakowa Noga, Piotr Wydra, Tomasz Pierzyna, Jan Patronek. W źródłach z XVI w. znajdujemy nowe rodziny: Sługockich, Kośmińskich i Koźmianów. Odtworzenie ciągłości historycznej jest trudne, ponieważ niektórzy szlachcice są znani jedynie z przydomków i nie można ich powiązać z żadną rodziną. Według źródeł historycznych, pod koniec średniowiecza wieś Poniatowa miała 11 właścicieli. Wieś Poniatowa pozostała w rękach wielu drobnych właścicieli do XIX w. "
http://www.um.poniatowa.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=16&menu=18&strona=1
